Onze provincie is op veel terreinen een toonaangevende plek waar mensen met plezier wonen, werken en recreëren. Die positie willen wij behouden en versterken. Wij hebben daar in 2017 fors in geïnvesteerd. Schone energie, slim ruimtegebruik, innovatieve economie, aantrekkelijke leefomgeving,  transparant bestuur en best bereikbare provincie zijn belangrijke opgaven waar wij in 2017 aan hebben gewerkt.

Zo bieden we het hoofd aan ingrijpende veranderingen die  invloed hebben op onze provincie: een flexibelere arbeidsmarkt, urbanisatie, een veranderend klimaat en mogelijke handelsdrempels zoals de Brexit zijn enkele voorbeelden.

Waar deze dynamiek lang samen ging met economische malaise, is er in 2017 sprake geweest van fors herstel en robuuste economische groei. Nederland laat blakende groeicijfers zien en de werkgelegenheid stijgt. Er blijven desondanks genoeg urgente opgaven bestaan. Wij blijven daarom alert en gefocust om hierop in te spelen. Dat doen wij niet alleen, maar samen met onze netwerkpartners. Dat is onze filosofie van de uitgestoken hand. Dat wordt ook steeds meer herkend, zo blijkt bijvoorbeeld uit de resultaten van het reputatieonderzoek.

Onze inspanningen voor Zuid-Holland zijn terug te zien in de financiële cijfers. Daaruit blijkt  dat onze  investeringen fors zijn gestegen. Ook ons voorspellend vermogen van uitgaven is verbeterd. Dit zijn goede ontwikkelingen waarmee onze realisatiekracht verder verhoogd wordt. Tegelijkertijd zien we nog genoeg ruimte voor verdere verbeteringen want er is nog steeds sprake van een behoorlijk verschil  tussen geplande uitgaven en gerealiseerde uitgaven. Dit heeft dan ook onze volledige  aandacht in het programma Versnellen, Voorspellen, Vertellen

Onderstaande voorbeelden zijn een greep uit de resultaten van 2017. Samen laten ze zien hoe wij in 2017 gewerkt hebben aan een slimmer, schoner en sterker Zuid-Holland. Naast deze concrete resultaten is veel voorbereidend werk verzet voor toekomstige resultaten in de vorm van onze omgevingsvisie en sturingsfilosofie, programma’s, studies en verkenningen rond transitie-opgaven en het verbinden van partijen tot nieuwe partners.

De energievoorziening in onze provincie wordt schoner en duurzamer. Wij hebben het Warmteparticipatiefonds opgericht. In dit fonds is € 90 mln beschikbaar voor investeringen in een warmtetransportnet. Ook hebben wij € 35 mln vrijgemaakt voor energie-innovaties in het nieuwe fonds ENERGIIQ. Samen met Eneco, Warmtebedrijf Rotterdam, Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam hebben wij de Warmtealliantie Zuid Holland opgericht. Samen zijn we aan de slag met een warmtetransportnet. Wij hebben de Geothermiealliantie opgericht. Zo onderzoeken wij welke mogelijkheden er in Zuid-Holland zijn voor geothermie en wat nodig is om de implementatie te stimuleren. Met Holland-Rijnland, Goeree-Overflakkee, Drechtsteden en Midden-Holland zijn met inzet van provinciale energietransitie-adviseurs regionale energiestrategieën opgesteld. In het Rijnmondgebied zijn 16 locaties aangewezen waar circa 35 windturbines mogen worden gebouwd. En lokale initiatieven hebben wij ondersteund met subsidie, bijvoorbeeld voor de oprichting van energie-coöperaties.

Slim ruimtegebruik is een grote opgave voor onze dichtbevolkte en bedrijvige provincie. Afgelopen jaar hebben wij voor de periode 2017-2024 de bouw van ruim 80.000 woningen goedgekeurd. Het grootste deel hiervan binnen bestaand stads- en dorpsgebied zodat het groen zoveel mogelijk groen kan blijven. In het actieprogramma Slim Ruimtegebruik is gewerkt aan transformatie van lege kantoren (Goudse Poort en Rivium) en winkels (Schiedam en Bodegraven-Reeuwijk). Onze oproep “SLIM! Idee” heeft vanuit de regio  22 ideeën opgeleverd voor slim ruimtegebruik. Zuid-Holland heeft kansenkaarten voor transformatie van leegstaande gebouwen ontwikkeld en beschikbaar gesteld voor alle geïnteresseerde partijen. Ook hebben we € 5,5 mln besteed aan restauratie, herbestemming en toegankelijkheid van cultureel erfgoed.

Wij zetten sterk in op het stimuleren van een innovatieve Zuid-Hollandse economie . Zo subsidieert de provincie, samen met het Rijk, innovaties binnen het midden- en klein bedrijf (MKB) met de MIT Zuid-Holland. Deze subsidieregeling ondersteunt het MKB in de eerste fase van innovatietrajecten. In 2017 is € 12,4 mln subsidie ingezet om 192 innovatieve bedrijven te helpen bij het naar de markt brengen van hun nieuwe producten en diensten. Samen met bedrijfsleven, kennisinstellingen en andere overheden hebben wij de impulsagenda Greenports 3.0 ondertekend. We gaan goederenvervoer slimmer organiseren en werken toe naar een innovatieve en klimaat neutrale tuinbouw. Hiermee is een belangrijke bijdrage geleverd aan de versnelde transitie naar een duurzame economie. We hebben verder een bijdrage gedaan van € 3,8 mln aan het Moderniseringsfonds in het Westland ter bevordering van een duurzame glastuinbouwsector. Ook hebben we ons hard gemaakt voor de vestiging van belangwekkende organisaties om de innovatiekracht van de regio te stimuleren. De op handen zijnde komst van ruimtevaart onderzoeksinstituut SRON is daarvan een mooi resultaat.
Het in 2015 door de provincie, samen met het ministerie van EZ en de grote Zuid-Hollandse gemeenten opgerichte regionale ontwikkelingsmaatschappij Innovation Quarter (IQ) heeft in 2017 weer klinkende resultaten neergezet. Er zijn 23 investeringen gedaan, er is succes geboekt met het aantrekken een groot aantal buitenlandse bedrijven, ruim 50 innovatieve samenwerkingsverbanden zijn gerealiseerd, voor een bedrag  van € 146 mln additionele private investeringen zijn gedaan en meer dan 1.500 hoogwaardige arbeidsplaatsen in de regio gerealiseerd.

De provincie Zuid-Holland zet zich in voor een aantrekkelijke leefomgeving waar het prettig toeven is. Hiervoor hebben we ruim € 33 mln subsidie verleend voor het beheer van natuur en landschap. Voor realisatie van de doelen van het Natuur Netwerk Nederland is een gebied ter grootte van 469 hectare ingericht. We hebben ecologische verbindingen aangelegd met een totale lengte van 2,6 kilometer. Voor de Krimpenwaard is € 24 mln beschikbaar gesteld om een gebied van 2.250 hectare nieuwe natuur te realiseren. De eerste 500 hectare zijn dit jaar ook al gerealiseerd. De totale lengte van ons wandelroutenetwerk is gegroeid naar 3.850 kilometer. Mede dankzij de opening van 570 kilometer routenetwerk in Alblasserwaard/Vijfheerenlanden. Daarnaast is € 6,3 mln extra vrijgemaakt voor bescherming van de weidevogels waar het de laatste jaren niet goed meegaat.

Uit een onderzoek naar de waardering van Zuid-Hollandse natuur- en recreatiegebieden bleek dat bezoekers deze gebieden waarderen met een 7,8. Uit eigen onderzoek van de provincie naar 35 natuur- en recreatiegebieden kwam naar voren dat zij in 2017 in totaal 48,8 miljoen bezoekers trokken. Een resultaat waar wij trots op zijn.

De provincie heeft  aanvullende maatregelen genomen om vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) bij risicovolle bedrijven verder te versterken. In het bijzonder wordt ingezet op maatregelen bij majeure risicobedrijven, namelijk de chemie, raffinaderijen en de tank op- en overslag. Zo is er verscherpt toezicht als gevolg van incidenten ingevoerd, wordt er gewerkt aan het actualiseren en actueel houden van vergunningen en vinden er meer onaangekondigde en aangekondigde controles plaats. Daarnaast is er vanuit de uitvoeringspraktijk permanent aandacht voor intensievere samenwerking tussen inspectiediensten, doorontwikkeling van kennis en kwaliteit in de uitvoering en het evalueren en vernieuwen van methoden voor toezicht.

Ook voor het creëren van een meer open en transparant bestuur zijn stappen gezet. Onze besluiten publiceren wij sinds 2017 online. Wij hebben onze subsidies voor innovatief MKB transparanter gemaakt. Op een interactieve website worden deze subsidies weergegeven. De website wordt automatisch en real time bijgewerkt. Daarnaast is de ontwikkeling van het DataWareHouse gestart. Met deze ICT-tool worden datasets van de provincie ontsloten zodat inwoners en bedrijven daar vrij gebruik van kunnen maken. Samen met gemeenten en waterschappen is de robuustheid van het Zuid-Hollands bestuur versterkt. Hieraan is invulling gegeven door samen doen, delen en leren van bestuurlijke ervaringen en onderzoek, bijvoorbeeld op het gebied van samenwerkingsverbanden, ambtelijke fusies, democratische vernieuwing en gemeentelijke financiën.
In een aantal regio’s is een integrale gebiedsgerichte aanpak gestart, bijvoorbeeld in Goeree-Overflakkee en de Hoeksche Waard. Met andere regio’s wordt op andere manieren samengewerkt, bijvoorbeeld door het aangaan van bestuursconvenanten.

We maken van Zuid-Holland de best bereikbare provincie van Nederland; optimaal verbonden met regionale, landelijke en internationale centra. Ons grootste project is de Rijnlandroute, waar aannemerscombinatie Comol5 is gestart met de eerste werkzaamheden. De frequentie op onze spoorlijn tussen Alphen en Gouda is verdubbeld. Elk kwartier rijdt hier nu een trein. Ook hebben wij het nieuwe treinstation Boskoop Snijdelwijk opengesteld. Onze snelle R-net buslijnen zijn uitgebreid met drie verbindingen. Tussen Leiden en Leiderdorp, Gouda en Schoonhoven en tussen Alphen aan den Rijn en Schiphol rijden comfortabele bussen met hoge frequentie. En wij hebben tien fietsprojecten afgerond, bijvoorbeeld tussen Den Haag en Delft en langs de Rijksstraatweg in Ridderkerk. Ook zijn de eerste stappen gezet om voor twee trajecten (Rotterdam-Delft-Den Haag en Rotterdam-Gouda) een innovatieve snelfietsroute te realiseren.

De OV-klantenbarometer, het jaarlijkse, landelijk uitgevoerde klanttevredenheidsonderzoek in het regionaal openbaar vervoer laat zien dat net als in 2016 de tevredenheid onder reizigers van het openbaar vervoer in Zuid-Holland ook in 2017 toegenomen. Met een gemiddelde reizigerswaardering van 7,7 heeft de provincie het hoogste gemiddelde cijfer gekregen van alle concessieverlenende overheden in Nederland. Deze hoge waardering stimuleert ons om te blijven investeren in goed openbaar vervoer.

In 2017 is ook een reputatieonderzoek uitgevoerd om te achterhalen hoe onze partners de samenwerking beoordelen. Van de respondenten geeft 77% aan graag samen te werken met de provincie. Dat is een flinke stijging ten opzichte van 2014 (60%). Maar op onderdelen is men nog wel kritisch. Al met al een sterke verbetering maar ook indicaties dat het nog beter kan en moet. De verbeterpunten die de respondenten hebben aangedragen, zullen in 2018 worden opgepakt.

Het jaar 2017 vormt een krachtige basis voor het laatste volledige jaar van dit college. Een jaar waarin wij onze realisatiekracht onverminderd  inzetten voor een slimmer, schoner en sterker Zuid-Holland.

Het college van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
April 2018