Jaarverslag 2017

Paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing

3.1 Toelichting op de inventarisatie van de risico's

Bij het opstellen van de Begroting 2018 medio 2017 is bij het inventariseren van risico’s voor onderhavige paragraaf nadrukkelijk aandacht besteed aan de relatie tussen de risico’s en de al aanwezige risicobuffers binnen de begrotingsprogramma’s.
Dit heeft er toe geleid dat een groot aantal risico’s is vervallen, omdat hier binnen de betreffende begrotingsprogramma’s al reserveringen c.q. voorzieningen voor zijn getroffen.
Het meest opvallende voorbeeld hiervan is het risico rond de indexatiekloof openbaar vervoer. In het kader van de werking van het ‘gesloten systeem’ voor mobiliteit, worden overblijvende middelen binnen dit begrotingsdoel vastgehouden in de reserves om het risico af te dekken. Deze buffer is van een zodanige omvang dat nog een reservering via de algemene middelen niet meer doelmatig is. De vraag die bij dit risico nog rest, is of een reservering van dergelijke omvang binnen het programma moet worden aangehouden, gegeven het substantiële beslag op te besteden programmamiddelen. Deze vraag wordt meegenomen in de discussie over risicobereidheid en begrotingssystematiek.
Voor de risico’s op lagere opbrengsten Motorrijtuigenbelasting en lagere uitkering provinciefonds is er bewust voor gekozen de behoedzaamheidsmarge binnen het programma te laten vervallen en zodoende programmamiddelen vrij te spelen. Deze risico’s worden nu alleen nog afgedekt via de algemene middelen en niet meer via buffers voor specifieke begrotingsposten.

Hieronder zijn de belangrijkste wijzigingen in de in de paragraaf opgenomen risico’s ten opzichte van Jaarrekening 2016 weergegeven.

Dalers

  • Lagere uitkering provinciefonds
    Vooruitlopend op de Tweede Kamerverkiezingen in het voorjaar van 2017 werd in vrijwel alle verkiezingsprogramma’s gesproken over een generieke korting op het provincie- (en gemeente)fonds. Bij het beschikbaar komen van het regeerakkoord in het najaar bleek dat het Rijk een dergelijke korting niet heeft doorgevoerd, maar dat de financiële ruimte juist toeneemt via een forse groei van het accres (vanaf 2018). Op grond hiervan is de omvang van het te reserveren bedrag afgewaardeerd bij Begroting 2018.
    Wel is er een kans op een nadelige bijstellen van de algemene uitkering als gevolg van onderuitputting op de rijksbegroting. Het provinciefonds is via het accres gekoppeld aan de ontwikkeling van de rijksuitgaven. Als het rijk meer uitgeeft, krijgen de provincies meer uitgekeerd. In het regeerakkoord zijn extra uitgaven van het Rijk gepland. Als deze uitgaven achterblijven, dan zal het accres lager uitvallen.

Stijgers

  • Schadeclaims vergunningverlening ontgrondingen
    In 2017 is een beroep op nadeelcompensatie ingediend met betrekking tot dit dossier. De behandeling hiervan is op verzoek van de indiener opgeschort in verband met een andere procedure. Op basis van de op dit moment beschikbare informatie is het nog niet mogelijk een reële kans dat de claim wordt gehonoreerd te schatten en het risico te kwantificeren. Zodra meer informatie beschikbaar is, kan het risico worden gekwantificeerd.

Gevolgen waardeontwikkeling grondaandeel Zuidplas
Het speelveld van de gebiedsontwikkeling is veranderd en beleidsmatig is de aandacht nadrukkelijker komen te liggen op verstedelijking in de bestaande kernen. De kans dat de omvang van de verstedelijking op gronden van de grondbank afneemt is groter dan voorheen. 2018 wordt een belangrijk jaar voor de grondbank. Als de oorspronkelijke plannen gerealiseerd worden dan kan de voorziening worden verlaagd. Mochten de plannen worden bijgesteld, kan dat betekenen dat de voorziening moet worden verhoogd.

Nieuwe risico's

  • Meerkosten als gevolg van onverwachte incidenten bij projecten in uitvoering
    Evenals bij incidenten aan het areaal kunnen bij projecten in uitvoering incidenten voorkomen. Tot nu toe worden de financiële gevolgen van incidenten ad hoc opgevangen binnen het begrotingsprogramma. Net als bij het areaal is het wenselijk op basis van een risicoregister op programmaniveau afspraken te maken over hoe op structurele wijze om te gaan met de financiële gevolgen van incidenten.
  • Claims subsidieregeling bedrijventerreinen
    Binnen de subsidieregeling is er een mogelijkheid voor beroep op het maximale subsidiebedrag. Dit geldt alleen nog voor de openstaande dossiers binnen de aflopende regeling. Er is een claim van beperkte omvang ingediend.
  • Risico’s informatieveiligheid
    Betrouwbare informatie is cruciaal voor het functioneren van onze organisatie. Knelpunten in de informatievoorziening of informatiebescherming kunnen onze bedrijfsvoering substantieel schaden. Op dit moment worden de informatieveiligheidsrisico’s bij de belangrijkste bedrijfsprocessen in kaart gebracht. Op basis hiervan kan de impact worden bepaald en worden beoordeeld of aanvullende beheersmaatregelen nodig zijn.
  • Deelnamerisico Houdstermaatschappij Zuid-Holland
    De Houdstermaatschappij Zuid-Holland is in 2017 opgericht en in de loop van 2017 worden kapitaalstortingen verricht. Net als bij InnovationQuarter en ROM-Drechtsteden loopt de provincie risico op waardedaling van het gestorte aandelenkapitaal.
  • Warmtebedrijf Holding

De provincie Zuid-Holland was voor circa 8% aandeelhouder van het Warmtebedrijf Infra N.V. en heeft deze aandelen in december 2017 omgezet in nieuwe aandelen in het Warmtebedrijf Holding B.V. Met deze omzetting van aandelen heeft de provincie een aandeelhoudersbelang van circa 2,5% verkregen.

Vervallen risico's

  • Deelname GR Midden-Delfland
    De provincie is per 31-12-2017 uitgetreden uit het recreatieschap Midden-Delfland.
  • Deelname aan ontwikkelingsmaatschappij Nieuwe Westland
    De vooruitzichten op lange termijn zijn gunstig. Mocht waardevermindering van de aandelen in de toekomst optreden zal, indien noodzakelijk, hiervoor een voorziening worden getroffen.
  • Niet tot uitvoering komende infraprojecten
    Voor de voorbereidingskosten van projecten zijn middelen beschikbaar binnen het PZI. Voorbereidingskosten komen alleen ten laste van het investeringsbudget als er een uitvoeringsbesluit aan ten grondslag ligt. De materiële gevolgen van dit risico worden opgevangen binnen de reserve van programma Bereikbaarheid.
  • Ontwikkeling loonkosten
    De loonkosten voor 2018 zijn bekend door vaststelling van de nieuwe CAO. De (financiële) gevolgen zijn verwerkt in de Begroting 2018.
  • Individueel Keuzebudget (IKB)
    Het IKB is onderdeel geworden van de loonkosten en daarmee verwerkt in de Begroting 2018.
  • Uitbetalen obligaties in 1957 en 1959
    Een vaste post (voorziening) voor de uitbetalingen is opgenomen in het programma.
  • Renterisico
    Voor het renterisico is een PM opgenomen. In de Begroting 2018 is rekening gehouden met een behoedzaam scenario voor rente-ontwikkeling. Het risico wordt gemonitord.
  • Indexatiekloof OV
    Hiervoor is een reservering opgenomen binnen het begrotingsprogramma. Deze reservering heeft een dusdanige omvang dat de indexatiekloof tot 2029 kan worden opgevangen.
  • Sloopkosten voormalige provinciale bescherming bevolking (BB) bunker
    Gegeven het feit dat het ondergrondse deel van de bunker moet worden verwijderd als gering wordt geschat en de kosten van verwijdering van een zodanige omvang zijn dat deze kunnen worden opgevangen in de reguliere programmabegroting is het risico uit de paragraaf Weerstandsvermogen verwijderd.
  • Derde Merwedehaven
    Naar aanleiding van de resultaten van het uitgevoerde strafrechtelijk onderzoek en met de constatering dat er geen aansprakelijkheidszaken zijn geweest, kunnen we ervan uitgaan dat er met betrekking tot de asbestkwestie Derde Merwedehaven geen financieel risico meer aanwezig is.
  • Herinrichting Meeslouwerplas

De uitvoerende partij en de provincie hebben begin 2018 overeenstemming bereikt over een bijgestelde uitvoering van het project Herinrichting van de Meeslouwerplas. De belangrijkste doelen van het project, het realiseren van stabiele oevers en een ecologische kwaliteitsimpuls in de vorm van een krekenplan en de aanleg van natuurvriendelijke oevers worden met deze bijgestelde uitvoering gewaarborgd.

Nr.

Risico
(bedragen x € 1 mln)

max. schade

kans van optreden

Effect netto (i)

Effect netto (s)

Doel

1

Lagere uitkering provinciefonds

s

2

50-75%

1,2

AM

2

Lagere opbrengst MRB

s

3

0-25%

0,4

AM

3

Schadeclaims vergunningverlening ontgrondingen

s

20

PM

PM

PM

1.6

4

Waardeontwikkeling grondaandeel Zuidplas

i

17

50-75%

10,6

3.5

5

Financiële gevolgen NNN/UPG

s

1

0-25%

0,1

1.3/1.4

6

BRZO / RIE-bedrijven kunnen niet meer aan vergunningplicht voldoen

s

15

0-25%

2

1.6

7

Garantstelling personenvervoer over water

i

5

0-25%

0,6

2.2

8a

De Europese Commissie kan subsidiabiliteit van uitgaven betwisten (programma periode 2014-2020)

i

3,1

25-50%

1,2

3.1

8b

De Europese Commissie kan subsidiabiliteit van uitgaven betwisten (programma periode 2007-2013)

i

7,4

0-25%

0,9

3.1

9

Renterisico

s

PM

PM

PM

2.2

10

Omgevingsrisico's vergunningverlening en handhaving

s

5

0-25%

0,6

1.6

11

Maatregelen Rijk EMU-tekort

i

PM

PM

PM

PM

AM

12

Risico's PMR

i

PM

PM

PM

1.3

13

Deelname ROM-D

i

8,2

0-25%

1

3.1

14

Deelname IQ

i

20,3

0-25%

2,5

3.1

15

Geen aflossing gegarandeerde leningen

i

6,8

0-25%

0,8

AM

16

Aansprakelijkheidsrisico ingeleend personeel

s

0,3

0-25%

0,1

1 t/m 4

17

Doorlevering gronden TBO's

i

9,6

0-25%

1,2

1.3

18

Meerkosten a.g.v. onverwachte incidenten areaal

i

25

0-25%

3,1

2.1

19

Invoering Omgevingswet

s

PM

PM

PM

3.4

20

Meerkosten als gevolg van onverwachte incidenten bij projecten in uitvoering

i

PM

PM

PM

PM

2.1

21

Claims op subsidieregeling bedrijventerreinen

i

1.0

0-25%

0,1

3.5

22

Risico’s informatieveiligheid

i

PM

PM

PM

Bedrijfsvoering

23

Deelname HZH

i

116

0-25%

14,5

3.2

24

Warmtebedrijf Holding

0,7

0-25%

0,1

3.2

Totaal

36,6

4,4

Paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing